Άνοιξε τη τζαμένια πόρτα της βιβλιοθήκης, έβγαλε το βαρύ τόμο και τον άφησε ανοιχτό πάνω στο γραφείο. Ο Κόυ πλησίασε και τον μελέτησαν μαζί, και μπόρεσε έτσι να επαληθεύσει αυτό που είχε διαισθανθεί από την πρώτη στιγμή. Δεν υπήρχε ίχνος κολώνιας ή αρώματος. Μύριζε μόνο καθαρό και ζεστό δέρμα. 

"Είναι ένα καλό αντίτυπο" είπε εκείνη. "Ανάμεσα στους παλαιοβιβλιοπώλες και τους αντικέρ υπάρχουν πολλοί αδίστακτοι τύποι και, όταν βρουν ένα καλό κομμάτι, το καταστράφουν για να πουλήσουν τις σελίδες του. Αυτό όμως είναι άθικτο".

Γυρνούσε τις μεγάλες σελίδες με προσοχή, και το χαρτί, χοντρό, λευκό και καλοδιατηρημένο, παρά τους δυόμισι αιώνες που είχαν περάσει, έρτιζε στα δάχτυλά της. "Ναυτικός άτλας των ακτών της Ισπανίας" διάβασε ο Κόυ στην προμετωπίδα, όπου υπήρχε ένα ναυτικό τοπίο, ένα λιοντάρι ανάμεσα σε στήλες με τη λεζάντα "Plus Ultra" και διάφορα ναυτικά όργανα, "Χωρισμένος σε 16 σφαιρικούς χἀρτες και 12 σχεδιαγράμματα, από την Μπαγιόν της Γαλλίας ως το ακρωτήριο...". Ήταν μια σειρά χαρτών πλεύσης και σχεδιαγραμματων λιμανιών τυπωμένων σε μεγάλο σχήμα και δεμένων για να διευλολυνθεί η διατήρηση και η χρήση τους. Ο τόμος ήταν ανοιχτός στο χάρτη που έδειχνε το τμήμα μεαξύ του ακρωτηρίου Σαν Βιθέντε και του Γιβραλτάρ, σχεδιασμένο με λεπτομέρειες και περιλαμβάνοντας βυθομετρήσεις σε οργιές και μια σχολαστική σήμανση οδηγιών, αναφορών και κινδύνων. Ο Κόυ ακολούθησε με το δάκτυλο το περίγραμμα της ακτής μεταξύ της Θέουτα και του ακρωτηρίου Εσπαρτέλ, σταματώντας στο μέρος που σημειωνόταν με το όνομα της σταματώντας γυναίκας* που είχε δίπλα του.[*Τάνχερ από την Ταγγέρη του Μαρόκου]. Μετά ανέβηκε βόρεια, ως το Πούντα δε Ταρίφα, και συνέχισε βορειοδυτικά, για να σταματήσει πάλι στα αβαθή της Αθεϊτέρα, που οι κίνδυνοί της σημειώνονταν πολύ καλύτερα απ'ότι οι ύφαλοι ανάμεσα στα νησάκια Τέρσον και Μόουετ Γκρέηβ από το χάρτη του Βρετανικού Ναυαρχείου. Γνώριζε καλά τους χάρτες του Γιβραλτάρ. Όλα σχεδόν αναπαριστάνονταν με αρκετή ακρίβεια, και δε θαύμασε λιγότερο τη σχολαστικότητα της χάραξης, της κάτι παραπάνω από λογικής για τις υδρογραφικές δυνατότητες της εποχής, τόσο μακρινής ακόμη από το δορυφόρο, αλλά και από τις τεχνικές προόδους του τέλους του 18ου αιώνα. Παρατήρησε ότι κάθε χάρτης είχε τις κλίμακες του γεωγραφικού πλάτους και μήκους σε μοίρες και λεπτά, τις πρώτες στα δεξιά και αριστερά της χάραξης, και τις δεύτερες διαβαθμισμένες τέσσερις φορές σε σχέση με τέσσερις διαφορετικούς μεσημβρινούς: Παρίσι και Τενερίφη  στο πάνω μέρος. Κάδιξ και Καρθαγένη στο κάτω. Εκείνη την εποχή, θυμήθηκε, δεν είχε υιοθετηθεί ως παγκόσμια αναφορά γεωγραφικού μήκους ο μεσημβρινός του Γκρίνουιτς. 

"Είναι πολύ καλά διατηρημένος" θαύμασε. 

"Είναι τέλειος. Κανείς δεν ταξίδεψε με αυτό το αντίτυπο σε σκάφος".

Ο Κόυ γύρισε μερικές σελίδες: "Σφαιρικός χάρτης της ακτής της Ισπανίας από την Άγιλας και το όρος Κόπε έως το Τόρρε Ερραδόρα ή Οραδάδα, με όλα τα αβαθή, τα ακρωτήρια και τους όρμους...". Γνώριζε απέξω όλο εκείνο το σκηνικό, που ήταν το σκηνικό της παιδικής του ηλικίας: μια ακτή απότομη, εχθρική, με στενούς κολπίσκους με σκοπέλους, ανάμεσα σε μικρές, απόκρημνες παραλίες. Διέτρεχε τις αποστάσεις πάνω στο σκληρό χαρτί: ακρωτήριο Τινιόσο, Εσκομβρέρας, Ακρωτήριο του Νερού... Η χάραξη ήταν τόσο καλή όσο σχεδόν στο χάρτη του Στενού. 

"Υπάρχει ένα λάθος" είπε ξαφνικά.

Τον κοίταξε, με περισσότερο ενδιαφέρον παρά με έκπληξη.

"Είσαι σίγουρος;"

"Απόλυτα".

'Τη γνωρίζεις αυτή την ακτή;"

"Εκεί γεννήθηκα. Έκανα και καταδύσεις σ' αυτήν, βγάζοντας αμφορείς και άλλα πράγματα από το βυθό".

"Είσαι και δύτης;".

Ο Κόυ κούνησε αρνητικά το κεφάλι. 

"Όχι επαγγελματικά". Χαμογελούσε λίγο, σα δικαιολογία. " Δουλειές του καλοκαιριού και των διακοπών".

"Έχεις όμως πείρα..."

"Ε, καλά..." σήκωσε τους ώμους. "νέος, ίσως. Αλλά πάει καιρός που δεν έχω πέσει στο νερό".

Εκείνη είχε γείρει το κεφάλι και τον κοιτούσε σκεφτική. Μετά το βλέμμα της στάθηκε πάλι στο σημείο του χάρτη που ο Κόυ έδειχνε ακόμη με το δάχτυλο.

"Και ποιο είναι το λάθος;"

Της το είπε. Ο χάρτης του Ουρρούτια τοποθετούσε το ακρωτήριο Πάλος δύο  ή τρία λεπτά πιο νότια απ' ό,τι ήταν στην πραγματικότητα. Ο Κόυ είχε περάσει τόσες φορές από κείνο το ακρωτήριο, που θυμόταν πολύ καλά τη θέση του. Οι  37ο 38΄ πραγματικού γεωγραφικού πλάτους -δεν μπορούσε να θυμηθεί τα ακριβή δεύτερα- γίνονταν στο χάρτη 37ο 36΄ πάνω κάτω. Το λάθος θα είχε σίγουρα διορθωθεί σε μεταγενέστερες χαράξεις, πιο λεπτομερείς και με ακριβέστερα όργανα. Όπως και να 'ναι, πρόσθεσε, μερικά ναυτικά μίλια διαφορά δεν ήαν κάτι σημαντικό σε ένα σφαιρικό χάρτη του 1751.

Εκείνη έμενε σιωπηλή, με τα μάτια καρφωμένα στο χάρτη. Ο Κόυ σήκωσε τους ώμους: 

"Υποθέτω πως αυτές οι ανακρίβειες του δίνουν γοητεία... Είχες μια οροφή όταν πλειοδοτούσες στη Βαρκελώνη, ή μπορούσες να συνεχίσεις χωρίς όριο;'

Εξακολουθούσε να στηρίζεται με τα χέρια στο γράφείο, δίπλα του, κοιτάζοντας το χάρτη. Φαινόταν απορροφημένη στις σκέψεις της και άργησε να απαντήσει στην ερώτηση. 

"Υπήρχε οροφή, εννοείται" είπε τελικά. "Το Ναυτικό Μουσείο δεν είναι η Τράπεζα της Ισπανίας... Ευτυχώς η τιμή ήταν στα μέτρα μας".

Ο Κόυ γέλασε λίγο, με ηρεμία, κι εκείνη σήκωσε τα μάτια εξεταστικά. 

"Στη δημοπρασία" είπε εκείνος "είχα σκεφτεί πως ήταν κάτι προσωπικό σου... Αναφέρομαι στην επιμονή με την οποία πλειοδοτούσες".

"Φυσικά και ήταν προσωπικό". Τώρα φαινόταν θυμωμένη. Ξανακοίταξε το χάρτη, σαν κάτι εκεί να τραβούσε την προσοχή της. "Αυτή είναι η δουλειά μου". Τίναξε ελαφρά το κεφάλι, για να απομακρύνει κάποια σκέψη την οποία δεν είχε εκφράσει μεγαλόφωνα. "Την απόκτηση του Ουρρούτια την πρότεινα εγώ".

"Και τί θα τον κάνετε;"

"Αφού τον επιθεωρήσω ολόκληρο και τον καταχωρήσω, θα κάνω μερικές αναπαραγωγές για εσωτερική χρήση. Μετά θα πάει στην ιστορική βιβλιοθήκη του μουσείου, όπως όλα τα υπόλοιπα".

Ακούστηκαν μερικά διακριτικά χτυπήματα στο πλαίσιο της πόρτας και ο Κόυ είδε τον αντιπλοίαρχο με τον οποίο είχε διασταυρωθεί νωρίτερα στην αίθουσα. Η Τάνκερ Σότογοα λίγο χαμηλόφωνα μαζί του. Ήταν ένας κομψός,  ώριμος άντρας, και τα χρυσά κουμπιά και τα γαλόνια του έδιναν ένα ξεχωριστό αέρα. Πού και πού στρεφόταν και παρατηρούσε τον Κόυ με περιέργεια και δυσπιστία. Του Κόυ δεν του άρεσαν αυτές οι ματιές, ούτε το υπερβολικό χαμόγελο με το οποίο έντυνε τη συνομιλία, και αναστέναξε πικρά από μέσα του. Όπως πολλοί ναυτικοί του εμπορικού στόλου, έτσι κι αυτός δεν εκτιμούσε αυτούς του πολεμικού. Του φαινόταν υπερβολικά ψηλομύτηδες, εφάρμοζαν την ενδογαμία και παντρεύονταν κόρες συναδέλφων τους, γέμιζαν τις εκκλησίες τις Κυριακές και συνήθως έκαναν πολλά παιδιά. Επιπλέον δεν υπήρχαν πια έφοδοι και αποβάσεις, ούτε μάχες ούτε τίποτα, και όταν είχε κακό καιρό έμεναν σπίτι. 

"Πρέπει να σε αφήσω για λίγο" είπε εκείνη. "Μη φύγεις".

Προχώρησε στο διάδρομο συνοδευόμενη από τον αντιπλοίαρχο, που, πριν ξεκινήσει, έριξε στον Κόυ ένα τελευταίο σιωπηλό βλέμμα. Εκείνος έμεινε στο γραφείο κοιτώντας γύρω του, πρώτα για άλλη μια φορά τον Ουρρούτια και μετά τα αντικείμενα που υπήρχαν πάνω στο γραφείο, την γκραβο΄πυρα του τοίχου -"4η άποψη της μάχης της Τουλόν" -και το περιεχόμενο της βιβλιοθήκης. Πήγαινε να καθίσει, όταν η προσοχή του έπεσε στο μεγάλο καβαλέτο με τα έγγραφα, τα σχέδιά του και τις φωτογραφίες που ήταν δίπλα στο γραφείο. Πλησίασε, δίχως άλλη πρόθεση από το σκοτώσει την ώρα του,όταν ανακάλυψε ότι, κάτω από μερικά χαρακτικά στο πάνω μέρος, πρόβαλλαν σχέδια ιστιοφόρων. Όλα ήταν μπρίκια, διαπίστωσε αφού έριξε μια ματιά στα ξάρτια. Από κάτω υπήρχαν αεροφωτογραφίες παραλιακών τόπων, αναπαραγωγές παλιών ναυτικών χαρτών, καθώς κι ένας σύγχρονος, ο υπ' αριθμόν 46Α του Υδρογραφικού Ινστιτούτου Ναυτικού -ᾱπό το ακρωτήριο Γάτα ως το ακρωτήριο Πάλος-, που αντιστοιχούσε εν μέρει στο χάρτη της σελίδας στην οποία ήταν ανοιχτός  ο άτλαντας πάνω στο γραφείο. 

Η σύμπτωση έκανε τον Κόυ να γελάσει.