η

Στο ραδιόφωνο της κόρης της ιδιοκτήτριας, η ίδια φωνή τον εκνεύριζε τώρα με το τραγούδι "La reina del barrio chino". Ο Κόυ έκλεισε το γουόκμαν του -ο Μάιλς Ντέιβις μονολογούσε "Saeta", το τέταρτο θέμα του "Sketches of Spain"- και σταμάτησε να κοιτάζει την κηλίδα στο ταβάνι. Το βιβλίο και τα ακουστικά έπεσεν στα σεντόνια όταν εκείνος σηκώθηκε και προχώρησε στο στενό δωμάτιο, το τόσο ίδιο με το κελί στο οποίο είχε βρεθεί για δύο μέρες στη Λα Γκουάιρα, τότε που το Τορπιλικό Τουκουμάν, ο Νέιρα από τη Γαλικία και ο ίδιος έχοντας βαρεθεί να τρώνε φρούτα, κατέβηκαν στη στεριά ν' αγοράσουν φρέσκο ψάρι και ο Νέιρα είπε πιείτε ένα καφέ και περιμένετέ με, ένα τέταρτο για ένα πήδημα κι επιστρέφω. Σε λίγο τον άκουσαν από το παράθυρο να ζητάει βοήθεια και μπήκαν και διέλυσαν το μπαρ, τα έκαναν όλα γυαλιά καρφιά, τα τραπέζια, τα μπουκάλια και τα πλευρά του νταβατζή που έβαλε χέρι στο πορτοφόλι του Νέιρα, και ο καπετάνιος, ο δον Ματίας Νορένια, αναγκάστηκε να πάει κακοδιάθετος να τους πάρει, δωροδοκώντας τους αστυνομικούς μ' ένα μάτσο δολάρια, τα οποία κράτησε μετά ως το τελευταίο σεντ από τους μισθούς τους 

             Αισθάνθηκε μια νοσταλγία καθώς τα θυμήθηκε όλα αυτά. Ο καθρέφτης πάνω από το νιπτήρα κατόπτριζε τους φαρδιούς ώμους του και το κουρασμένο, αξύριστο πρόσωπό του. Άφησε το νερό να τρέξει εώς ότου έγινε κρύο κι έβρεξε το πρόσωπο και τον αυχένα του, ξεφυσώντας και τινάζοντας το κεφάλι του όπως ένας σκύλος κάτω από τη βροχή. Σκουπίστηκε καλά με μια πετσέτα και κοιτάχτηκε για λίγο ακίνητος, βλέποντας τη δυνατή του μύτη, τα σκούρα μάτια, τα τραχιά χαρακτηριστικά, σα να υπολόγιζε τις πιθανότητες που είχε. Βαρβάτο μηδενικό, συμπέρανε. Με τέτοια κοψιά δεν πιάνεις μία.

           Άνοιξε το συρτάρι της σιφονιέρας κι αναζήτησε το φάκελο που φύλαγε τα χρήματα. Δεν ήταν πολλά, και τις τελευταίες μέρες λιγόστευαν επικίνδυνα. Έμεινε για μια στιγμή ακίνητος, δουλεύοντας στο μυαλό του την ιδέα, και μετά πήγε ως το ντουλάπι κι έβγαλε το σάκο όπου κρατούσε τα ελάχιστα υπάρχοντά του: μερικά πολυδιαβασμένα βιβλία, τις επωμίδες του αξιωματικού, των οποίων οι επιχρυσώσεις είχαν αρχίσει να γίνονται ένα μουχλιασμένο πράσινο, κασέτες με τζαζ, ένα άλμπουμ φωτογραφιών σε σχήμα πορτοφολιού -το εκπαιδευτικό πλοίο "Estrella del Sur", το Τορπιλικό Τουκουμάν και ο Νέιρα από τη Γαλικία στον πάγκο ενός μπαρ του Ρόττερνταμ, ο ίδιος με γαλόνια αξιωματικού πάνω στο "Isla Negra". κάτω από τη γέφυρα του Μπρούκλιν- και το ξύλινο κουτί όπου φύλαγε τον εξάντα του. Ήταν καλός εξάντας, ένας Weems & Plath έξι φίλτρων, από μαύρο μέταλλο και χείλος από επιχρυσωμένο μπρούντζο, τον οποίο ο Κόυ είχε αγοράσει με δόσεις όταν πήρε τον πρώτο του μισθό, μόλις απέκτησε το βαθμό του πλοηγού. Τα συστήματα προσδιορισμού θέσης μέσω δορυφόρου είχαν καταδικάσει σε θάνατο αυτό το όργανο, όσοι όμως θεωρούσαν τον εαυτό τους ναυτικό γνώριζαν την αξιοπιστία του, όταν γινόταν ηλεκτρονικά λάθη, στον προσδιορισμό του γεωγραφικού πλάτους το μεσημέρι, όταν ο ήλιος έφτανε στο ψηλότερό του σημείο στον ουρανό, ή τη νύχτα με ένα χαμηλό αστέρι στον ορίζοντα: ναυτικά ημερολόγια, πίνακες, τρία λεπτά υπολογισμών. Με τον ίδιο τρόπο που οι στρατιωτικού περιποιούνται και διατηρούν καθαρά τα όπλα τους, ο Κόυ είχε φροντίσει, στη διάρκεια όλων εκείνων των ετών, να μη μαζέψει ο εξάντας του αλατώδη υγρασία και βρωμιά, καθαρίζοντας τα κάτοπτρα κι επαληθεύοντας πιθανά πλευρικά λάθη ή λάθη του γωνιόμετρου. Ακόμα και τώρα, δίχως πλοίο κάτω από τα πόδια του, τον έπαιρνε πολλές φορές μαζί του στις βόλτες του στην παραλία για να κάνει υπολογισμούς ύψους, καθισμένος σ' ένα βράχο μπροστά στον ορίζοντα της ανοιχτής θάλασσας. Η συνήθεια αυτή κρατούσε από τότε που ταξίδευε ως δόκιμος στο "Monte Pequeño", το τρίτο του πλοίο αν υπολόγιζε και το "Estrella del Sur".Το "Monte Pequeño" ήταν ένα σκάφος 275.000 τόνων της Εnpetrol, και του καπετάνιου, του δον Αγουστίν δε λα Γέρρα, του άρεσε να δίνει επισημότητα τη στιγμή της μεσημβρίας, καλώντας τους αξιωματικούς για ένα ποτήρι τσέρι, αφού αυτοί και οι δόκιμοι είχαν συγκρίνει τους υπολογισμούς τους, με το ρολόι στο χέρι ο καπετάνιος κι εκείνοι βρίσκοντας την εφαπτομένη του ήλιου στον ορίζοντας μέσα από τα φίλτρα των οργάνων τους. Ήταν ένας καπετάνιος της παλιάς σχολής, με κάπως ξεπερασμένες ιδέες, αλλά θαυμάσιος ναυτικός, της εποχής που τα μεγάλα πετρελαιοφόρα πήγαιναν άδεια στον Περσικό μέσω Σουέζ κι επέστρεφαν φορτωμένα μέσω Ακρωτηρίου, κάνοντας τον γύρο της Αφρικής. Μια φορά είχε πυροβολήσει ένα καμαρότο σ' ένα λιμάνι επειδή δεν του είχε δείξει τον απαιτούμενο σεβασμό. Κι όταν το σωματείο πήγε να διαμαρτυρηθεί, απάντησε πως ο καμαρότος ήταν τυχερός, γιατί ενάμιση αιώνα νωρίτερα θα τον είχε κρεμάσει από το μεσαίο κατάρτι. Στο πλοίο μου, είπε σε κάποια περίσταση στον Κόυ, ή συμφωνεί κανείς με τον καπετάνιο ή το βουλώνει. ήταν στη διάρκεια ενός χριστουγεννιάτικου δείπνου στη Μεσόγειο, μ' έναν απαίσιο καιρό στην πλώρη, μια καταιγίδα με άνεμο δέκα μποφώρ, που τους ανάγκασε να κρατήσουν τις μηχανές στο ακρωτήριο Μπον. Ο Κόυ, ναυτικός δόκιμος, είχε διαφωνήσει μ' ένα σχόλιο του καπετάνιου, κι εκείνος πέταξε τότε την πετσέτα στο τραπέζι και είπε αυτό για το πλοίο του και τα λοιπά. Μετά τον έστειλε για βάρδια έξω, στο δεξί μέρος του πλοίου, όπου εκείνος παρέμεινε για τις επόμενες τέσσερις ώρες, με τον άνεμο, τη βροχή και τη θάλασσα που έσπαγε πάνω στο πετρελαιοφόρο να τον μαστιγώνουν. Ο δον Αγουστίν δε λα Γέρρα ήταν ένας παράξενος τύπος, που είχε επιζήσει από άλλες εποχές, δεσποτικός και σκληρός πάνω στο σκάφος. Όταν όμως ένα παναμέζικο φορτηγό, με το Ρώσο αξιωματικό φυλακής μεθυσμένο, τον χτύπησε με την πλώρη στην πρύμνη, μια νύχτα που η βροχή και το χαλάζι γέμιζαν τα ραντάρ στο στενό της Μάγχης, κατάφερε να κρατήσει το πετρελαιοφόρο στην πορεία του και να το οδηγήσει στο Ντόβερ  χωρίς να χύσει σταγόνα πετρελαίου, γλιτώνοντας έτσι την εταιρία από τα έξοδα των ρυμουλκών. Οποιοσδήποτε καθυστερημένος, έλεγε, μπορεί τώρα να κάνει το γύρο του κόσμου χωρίς να ξεκουμπώσει τα κουμπιά του σακακιού του. Αν όμως τα ηλεκτρονικά αποτύγχαναν ή οι Αμερικάνοι έσβηναν του καταραμένους τους δορυφόρους, που είναι εφεύρεση του Πονηρού, ή ένας αναθεματισμένος μπολσεβίκος σ' την έφερνε από πίσω στη μέση του ωκεανού, ένας καλός εξάντας, μια πυξίδα κι ένα χρονόμετρο θα συνέχιζαν να σε πηγαίνουν οπουδήποτε. Γι' αυτό κι εξασκήσου, μικρέ. Εξασκήσου. Υπάκουος ο Κόυ είχε εξασκηθεί ακούραστα επί μέρες, μήνες, χρόνια. Και είχε μάθει, αργότερα και με εκείνον τον ίδιο εξάντα, να κάνει πιο δύσκολες παρατηρήσεις, σε κατασκότεινες κι επικίνδυνες νύχτες, ή μέσα σε δυνατές καταιγίδες που διέτρεχαν απ' άκρη σ' άκρη τον Ατλαντικό, καθώς προσπαθούσε μουσκεμένος να κρατηθεί, την ώρα που η πλώρη δεχόταν μανιασμένα χτυπήματα, και παραμόνευε απεγνωσμένα, με το μάτι κολλημένο στη διόπτρα, την εμφάνιση του αμυδρού χρυσαφένιου δίσκου μεσ' από τα σύννεφα που σπρωχνόταν από το βορειοανατολικό άνεμο.

          
         Αισθάνθηκε μια γλυκειά μελαγχολία όταν κράτησε το οικείο βάρος του εξάντα στα χέρια, λύνοντας τον κινητό βραχίονα και ακούγοντάς τον να γλιστρά στο οδοντωτό χείλος που αριθμούσε από το 0 έως το 120 τις μοίρες οποιουδήποτε μεσημβρινού της Γης. Υπολόγισε έπειτα πόσα θα ζητούσε γι αυτόν από το Σέρχι Σόλανς, που για χρόνια θαύμαζε εκείνο το αντικείμενο. Γιατί, όπως συνήθιζε να λέει ο Σέρχι όταν έπιναν μαζί ένα ποτό στο "Schilling", δεν κατασκευάζονταν πια εξάντες σαν κι αυτόν. Ο Σέρχι ήταν ένα καλό παιδί, που πλήρωνε σχεδόν όλα τα ποτά από τότε που ο Κόυ είχε βρεθεί στη στεριά και δίχως χρήματα, και που δεν του κρατούσε κακία που είχε ξαπλώσει με την Εύα, εκείνη τη νύχτα που η Βραζιλιάνα επιδείκνυε ένα φανελάκι διαβολικά εφαρμοστό στο ύψος του στηθόδεσμου νούμερο 95 που ποτέ δε φορούσε, και ο ίδιος ήταν υπερβολικά μεθυσμένος για να τη διεκδικήσει. Είχε κάνει επίσης ναυτικές σπουδές μαζί με τον Κόυ και ήταν στο ίδιο πλοίο για μερικούς μήνες, όταν ταξίδευαν στο "Migalota", ένα μινεραλάδικο της Rodriguez & Saulnier, και τώρα ετοιμαζόταν για τις εξετάσεις του για καπετάνιος ενός φέρι της Tramsediterránea που έκανε δυο φορές την εβδομάδα τη διαδρομή Βαρκελώνη - Πάλμα. Είναι σαν να οδηγείς αυτοκίνητο, έλεγε. Άλλα μ' έναν τέτοιο εξάντα στην καμπίνα εξακολουθείς να αισθάνεσαι ναυτικός.

            Μετακίνησε το βραχίονα στη μέση του χείλους και ξανάβαλε προσεχτικά τον Weems & Plath στο κουτί του. Πήγε μετά στη σιφονιέρα, άνοιξε το πορτοφόλι του και έβγαλε την κάρτα που η γυναίκα του είχε δώσει τρεις μέρες νωρίτερα, καθώς τον αποχαιρετούσε στη γωνία της Ράμπλας. Δεν είχε τυπωμένα ούτε διεύθυνση ούτε τηλέφωνο, μόνο όνομα και επώνυμο: Τάνχερ Σότο. Από κάτω με στρογγυλά κι ευκρινή γράμματα, εκείνη είχε γράψει τη διεύθυνση του Ναυτικού Μουσείου της Μαδρίτης, βάζοντας μεγάλους κύκλους αντί για τόνους.

Καθώς έκλεινε το καπάκι του εξάντα, ο Κόυ σφύριζε το " Noche de samba en Puerto España".